Akademisyen, İnsan Hakları Aktivisti

Şahika Yüksel

DOĞUM TARİHİ VE YERİ

1 Ekim 1947 İstanbul

Psikiyatristim, akademisyenim, aktivistim, doktorum, feministim, öğretmenim. Cinsel terapist ve travma terapistiyim.

Türkiye’de insan hakları savunuculuğu yapıyorum, cinsiyet ayrımcılığına karşı  ulusal ve uluslararası mücadele ediyorum.   Cinsellik, travmatik etkenler ve şiddetin ruh sağlığına etkisi üzerine çalışmaktayım. Klinik çalışmaları, araştırmaları ve toplumsal haberdarlığı arttıran eğitim çalışmalarında özellikle insan eli ile kasıtlı olarak oluşturulan, aile içi ve aile dışı travmalar, sosyo/psiko sosyal ayrımcılık, homofobi ve ırkçılık konularında yoğunlaştım.

Bu alanlardaki  çalışmalarımı sadece üniversite içinde değil, farklı sivil toplum kuruluşlarında da sürdürüyorum. Altta listelenen kuruluşların, oluşum ve kuruluş sürecinde aktif rol aldım, kuruluştan sonra  da  bu kurumlarda farklı sorumluluklar üstlendim:

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı

Türkiye İnsan Hakları Vakfı

Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD)

 Bianet

Cinsel Eğitim, Tedavi ve Araştırma Derneği (CETAD)

European Society of Traumatic Stress Studies (ESTSS)

Türkiye Psikiyatri Derneği, Türk Tabipler Birliği, ve feminist çevreden yıllanmış dostlarım

Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı Başarı Ödülü (2014)  Sağlıkta Örnek İnsan Ödülü  (Kadın ve Çocuk İstismarı çalışmaları nedeniyle)

İstanbul Tabip Odası Tıp Hizmet Ödülü (2016) (Travmalar, sosyal/ psikososyal ayrımcılık, homofobi ve ırkçılık konularındaki çalışmalarının, yanı sıra ülkemizde insan hakları savunuculuğu, cinsiyet ayrımcılığı mücadelesinde ulusal ve uluslararası alanda öncülük eden hizmet, katkı ve bilimsel çalışmaları nedeniyle)

WPATH Harry Benjamin Lifetime Distinguished Advocacy Award  (2020)

Association for Women in Psychology (AWP) Seçkin Yayın Ödülleri Komitesi Ödülü (2019) (Kadınlara yönelik soykırımsal cinsel saldırı ve rehabilitasyon sürecinde kültürün rolü: Türkiye’de Yezidi kadınlarla çalışmanın deneyimleri, 2018’de Torture dergisinde çıkan makale için)

Seçki

Leyla Tavşanoğlu (2015) Tedavi olsunlar, cumhuriyet.com.tr,  1. 3. 2015.

BİA Haber Merkezi (2018) Akademisyen yargılamaları – Şahika Yüksel’in Esas Hakkında Mütalaaya İlişkin Beyanı, bianet.org,  2. 12. 2018.

Gökçe Çiçek Kösedağ, Merve Özçelik (2019)  Bir Kadın: Şahika Yüksel, medyascopetv, 21. 10.2019. 

Psikiyatriden Gündeme (22): Prof. Dr. Şahika Yüksel ile cinsiyet kimliği ve ayrımcılık, medyascope.tv, 21. 11. 2020.

YükseL, Ş., Marks I. M. (1988 ) Speed of Exposure treatment for phobic  Behavior Therapy.

Yüksel, Ş. (1991) Körperliche Misshandlung in der Familie und die Solidaritätskampagne “Gegen Gewalt an Frauen”. Neusel, A., Tekeli Ş. (eds) Aufstand  im Haus der Frauen. Orlanda Frauenverlag. 287-297.

Ward, C., Mevton, B., Krahe, B., Akvardar, Y., Yüksel, Ş. (1992) The attitudes toward rape victims scale: psychometric data from 14 countries. Social & Behavioral Documents, 18, 2.

Yuksel Ş. (1991) Behandlung psychischer Störungen nach Folter. In: Schicksale der Verfolgten (Psychische und somatische Auswirkungen von Terrorherrschaft., ed: Stoffels H., pp: 304-315. Springer –Verlag.

Yüksel, Ş., Yücel, B. Tükel, R. Motavallı (1992) Assessment of 21 Transsexual cases in Group Psychotherapy, Admitted to hospital. Nordisk Sexologi, 10: 227-235.

Paker, M., Paker, Ö., Yüksel, Ş., (1992) Psychological effects of torture: an empirical study of tortured and non-tortured non-political prisoners. in: Torture and consequences, ed: Başoğlu M. pp: 72-82. Cambridge University Press , Oxford.

Yüksel, S. (1992)  Anxiety Disorders in Torture Survivors.  Torture  Journal. Presented  in Conceptualizing  Anxiety in Torture Survivors. 20-21 September 1991. RCT Copenhagen.

Yüksel, Ş. (1992) Post-torture psychological reactions and their treatment. in: Human Rights Foundation of Turkey Treatment Centers 1990-1992 Medical Report. pp: 61-71 Human Rights Foundation of Turkey Publications (3) Ankara.

Yüksel, Ş. (1993) Sexual Abuse of Children. Health Hazard of Organised Violence of Children February 10-12. Pharos Foundation for Refugee, Health Care, Utrecht, ISBN 90801566 12, 77-89.

Yüksel, Ş. (1995)  “Impact of Sexual Torture” Human Rights Fondation of Turkey. Treatment and Rehabilitation Centers Report 1994. pp71-82; Human Rights Foundation of Turkey Publication 11, Ankara.

Yüksel, Ş., (1995) A comparison of Violent and Non-violent Families. 275-287, Ed Tekeli Ş., Women in Modern Turkish Society. Zed Books Ltd., London.

Spitz, M., Yüksel, Ş. (1996) Mädchen aus der Türkei. Schriftenreihe Sexueller Missbrauch, 4 Donna Vitta. Berlin.

Baral I., Kora K., Yüksel, Ş., Sezgin U. (1998) Self-mutilative behavior among sexually abused girls: An experience from Turkey. Journal of Victim of Violences, 3:421-437.

Yüksel, Ş., Kora K., Enderer M, Karali N, Gök Ş., Tunalı, D. (1999) Group Treatment for Domestic Violence in Turkish Women The Behaviour Therapist, 22, 1667- 173.

Yüksel, Ş., Kulaksızoğlu I. B., Türksoy N., Şahin D. (2000) Group Psychotherapy with Female-to – Male Transsexuals in Turkey. Archives of  Sexual Behavior. 29, 279-290.

Yüksel, Ş. (2000) Collusion and Denial of Childhood Sexual Trauma in Traditional Societies 153-163. Schalev, A. Y., Yehuda, R.,  Mcfarlane, A. C., International Handbook of Human Response to Trauma. The Plenum Publisher.

Turner, S., Yüksel, Ş., Silova, D. (2003) Torture & Other forms of Organised State Violence,  185-212. Green BL, Friedman MJ, de Jong JTVM, Solomon, S. D., Keane, T. M., Trauma Interventions in War and Peace.

Yüksel, Ş., Olgun-Özpolat, T. (2004) Psychological problems associated with traumatic loss in Turkey. Bereavement Care, 23, 5-8.

Yüksel,  Ş., Sercan, M., Sezgin, U., Gökalp, P. (2005)  After an earthquake… before another… An experience of a psychological aid project: ADEPSTEP (The Psychological Support and Treatment Project for the Psychological Problems Caused by the Earthquake in Emirdag/Adapazari)  (extended eng summary) Iletisim Vakfi Yayinlari 9,  Istanbul.

Polat, A., Yüksel, Ş., Genç Dişçigil, H., Meteris, H. (2005) Family Attitudes Toward Transgendered People in Turkey: Experience From a Secular Islamic Country  Int’l J Psychiatry in Medicine. 35; 383-393.

Yüksel, Ş., Cindoğulu. D., (2007) Kadın Cinselliği. 5. Dosya. CETAD (Cinsel Eğitim, Tedavi, Araştırma Derneği), İstanbul.

Yüksel, Ş. (2009) Date Rape Patterns: Experiences From Turkey.  21. Yüzyılın Eşiğinde Kadınlar: Değişim ve Güçlenme, Cilt I, sy. 329-334.  2010 İzmir Ed.: Çoban Döşkaya, F., (Uluslararası Multidisipliner Kadın Kongresi) 13-16 Ekim 2009.

Yüksel, Ş., Cindoğlu, D., Sezgin, U. (2012) Women’s Bodies, Sexualities and Human Rights eds. Dudley, M., Silove, D., Gale, F., in Mental Health and Human Rights. Oxford University Press. 440-447.

Yüksel, Ş., Yetkin, N. (2013) Eşcinsellik CETAD. Bilgilendirme Dosyası 10. www.cetad.org.tr

Yüksel, Ş., Yetkin, N. (2013) Homosexuality CETAD. Bilgilendirme Dosyası 10. www.cetad.org.tr

Yüksel, Ş. (2013) Kadın Yaşamı ve Ruh Sağlığı (Women’s Life and Mental Health), TPD Yayinlari 16, Ankara.

Yüksel, Ş., Aslantaş Ertekin, B.,  Öztürk, M., Oglagu, Z. A. (2016)  Clinically Neglected Topic: Risk of Suicide in Transgender Individuals January 2016 Noropsikiyatri Arsivi 54(1)DOI10.5152/npa.2016.10075.

Özata Yıldızhan, B., Yüksel, S., Avayu, M., Noyan, H., Yildizhan E. (2017) Effects of Gender Reassignment on Quality of Life and Mental Health in People with Gender Dysphoria, January 2017 Türk Psikiyatri Dergisi // Turkish journal of psychiatry 29 (1)  DOI 10.5080/u18259.

Yüksel, Ş., Başterzi, A. D., (2018) Kitlesel şiddet ve toplumsal travmalar sonrası ruhsal müdahale, Psikiyatride Güncel C.8, sayı 1.

Baran Tatar, Z., Yüksel, S., (2018) Mobbing at Workplace – Psychological Trauma and Documentation of Psychiatric Symptoms January 2018  DOI  10.29399/npa.22924.

Yüksel, S., Oglagu, Z., Başterzi A. D., Saner, S., Bülbül, I. (2018)  Gender Based Sexual Violence Story Women’s Sexual Assault and Human Rights from A Feminist Perspective: Experiences from Turkey, Torture Journal, 28, 12-14. https://doi.org /10.7146/torture.v28i3.111201

Oğlağu, Z., Yüksel, Ş. (2021) Cinsel şiddet sonrası psikososyal destek ve ilkyardım. Cinsel travmalara tarihte ve günümüzde adli tıp bakışı ve günümüz Türkiye’sindeki adli tıp uygulaması. Psikiyatride Güncel – Cinsel Travma: Değerlendirme ve Sağaltım 2021; 11(4): 354-363.

Yüksel, Ş., Başterzi, A. (Ed) (2021) Kitlesel Travmalar Ve Afetlerde Ruhsal Hastalıkları Önleme, Müdahele Ve Sağaltım Kılavuzu. Ankara, Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları.

Cesur, E., Yüksel, Ş., Başar, K., Kaptan, S. (2022) Cinsiyetinden Hoşnutsuzluğu Olan İki Ergenin Klinik İzlem Süreci, Türk Psikiyatri Dergisi, 33, 214-219.

Yıldız, M.İ., vd. (2023) Deprem sonrası Erken Dönemde Koruyucu ve Tedavi Edici Ruh Sağlığı Hizmetleri. Türkiye Psikiyatri Derneği Uzman Görüşü.   Türkiye Psikiyatri Dergisi 2023; 34, https://doi.org/10.5080/u27305

Bu sayfadaki bilgiler, 4 Mart 2023 tarihinde Şahika Yüksel tarafından yüklenmiştir. 

Tohum ekenler, fide dikenler – Türkiye sol hareketi kadın+lar tarihi arşivine isim yükleme kuralı:

– Yaşayan kişiler, kendisiyle ilgili bilgileri ancak şahsen ekleyebilir.

– Vefat etmiş isimlerin bilgi girişi ise, konuya ilgi duyan herkes için mümkündür.

 İstanbul Toplumsal Cinsiyet Müzesi